1. Chorzy na nowotwory w podeszłym wieku szczególnie narażeni na ciężki przebieg COVID-19
Ze względu na osłabienie układu immunologicznego wynikające z choroby nowotworowej oraz stosowane leczenie, chorzy na nowotwory są bardziej narażeni na wszelkie infekcje. W czasopiśmie The Lancet Oncology opublikowano pracę, w której przeanalizowano przebieg zakażenia koronawiusem SARS-CoV-2 powodującym chorobę COVID-19 u chorych na nowotwory. W badaniu poddano analizie przebieg choroby 1590 osób z Chin hospitalizowanych z powodu potwierdzonego COVID-19. Spośród nich 18 chorowało na nowotwór. Zaobserwowano, że chorzy ci mieli większe ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia, zdefiniowanego jako przyjęcie na oddział intensywnej terapii, potrzebę inwazyjnej wentylacji lub zgon. Doszło do niego w 7 z 18 przypadków (39%) chorych na nowotwory, w porównaniu do 124 spośród 1572 pozostałych zakażonych (8%). Nie wykazano, by chorzy na raka płuca mieli cięższy przebieg zakażenia niż chorzy na inne nowotwory.
www.thelancet.com
2. Wykonywanie badania cytologicznego częściej niż co trzy lata nie przynosi korzyści
Amerykańscy badacze ze stanu Nowy Meksyk zebrali dane dotyczące badań przesiewowych, zachorowań i zgonów z powodu raka szyjki macicy w latach 2006-2016. Nowotwór rozpoznano u 876 kobiet, dane dotyczące skriningu były dostępne dla 646 z nich. U blisko połowy kobiet nowotwór rozpoznano w wieku 35-54 lat. Stopień zaawansowania nowotworu był ściśle związany z wiekiem w chwili rozpoznania - 75% kobiet poniżej 35. r. ż. było w I stopniu zaawansowania, podczas gdy najwyższy - IV stopień zaawansowania występował w tej grupie u zaledwie 5,3% chorych (w grupie 65+ było to odpowiednio 41,1% i 18,9% chorych). W porównaniu z grupą kontrolną wykonywanie badań przesiewowych w odstępach trzyletnich zmniejszało ryzyko rozwoju nowotworu w ostatnich 5 latach w każdym stopniu zaawansowania. Według zebranych danych blisko połowa kobiet w 2018 roku wykonywała cytologię co roku lub co dwa lata. Badanie wykazało jednak brak korzyści z częstszego niż co trzy lata wykonywania badań. Wykonywanie badań z tą częstością zmniejszało ryzyko rozwoju raka szyjki macicy w I stopniu o blisko 50%, a zaawansowanego raka o ponad 80%. Wykazano również zwiększenie liczby kobiet nie wykonujących badań przesiewowych przez ponad 5 lat. Ich odsetek narastał wraz z czasem obserwacji i był większy u kobiet wykonujących tylko badanie cytologiczne w porównaniu z grupą, w której dodatkowo wykonywano badanie w kierunku obecności wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV, human papilloma virus).
onlinelibrary.wiley.com
3. Spożywanie krowiego mleka może zwiększać ryzyko raka piersi
Północnoamerykańską grupę wyznaniową Adwentystów Dnia Siódmego poddano obserwacji w związku z zauważalną w niej mniejszą zachorowalnością na nowotwory i dłuższym czasem życia. W grupie tej obowiązują ścisłe zasady odżywiania się – około 40% jej członków nie spożywa mięsa, produktów mlecznych i jajek, inni ograniczają się do diety bezmięsnej. Ostatnia analiza danych ponad 50 tysięcy kobiet pochodzących z tego badania wykazała związek pomiędzy spożywaniem krowiego mleka a ryzykiem zachorowania na raka piersi. W trakcie blisko ośmioletniego okresu obserwacji nowotwór ten rozwinął się u ponad tysiąca chorych. Ryzyko zachorowania rosło wraz ze spożywaną ilością mleka: o 30% dla 1/3 szklanki, o 50% dla jednej szklanki i o 70-80% dla 2-3 szklanek dziennie. Zależność ta dotyczyła tylko kobiet po menopauzie i tzw. hormonozależnych nowotworów, tj. wykazujących obecność receptorów estrogenowych i/lub progesteronowych. Nie wykazano różnić dla pełnotłustego i odtłuszczonego mleka, ani zależności pomiędzy ryzykiem raka piersi a spożywaniem serów czy jogurtów. Głównym ograniczeniem cytowanego badania jest jego obserwacyjny charakter i możliwość wpływu innych czynników na ostateczny wynik. Wnioski wymagają potwierdzenia w dużych badaniach z randomizacją.
academic.oup.com
4. Rozpoznanie raka piersi niesie wysokie ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości
Australijscy badacze rozesłali do blisko dwóch tysięcy chorych na raka piersi link do anonimowej, internetowej ankiety, na którą odpowiedziało 277 chorych (15%). Średnia wieku wyniosła 59 lat. Wśród kobiet z nadwagą po rozpoznaniu raka piersi 20% miało wcześniej prawidłowy wskaźnik BMI (body mass index). Po rozpoznaniu raka piersi 64% ankietowanych kobiet przytyło średnio 9 kg, a 17% ponad 20 kg. Odsetek kobiet z nadwagą i otyłością po dwóch latach od rozpoznania wzrósł odpowiednio z 48% do 67% i z 17% do 32%. U 77% ankietowanych kobiet wzrost masy ciała nastąpił w okresie od 12 do18 miesięcy od rozpoznania, a u 87% w przeciągu 24 miesięcy. Jest to niezwykle cenna informacja dla wdrożenia systemowych działań zapobiegających otyłości wśród chorych na nowotwory. Nadmierna masa ciała jest nie tylko czynnikiem ryzyka wielu nowotworów, powikłań czy zgonu z dowolnej przyczyny, ale również zwiększa o 30-40% ryzyko nawrotu raka piersi.
bmccancer.biomedcentral.com
5. Coraz częstsze zachorowania na raka jelita grubego wśród młodych dorosłych
Najnowszy raport opublikowany przez American Cancer Society potwierdza wcześniejsze doniesienia o coraz wcześniejszych zachorowaniach na raka jelita grubego. Od początku lat 2000 odnotowuje się spadek zachorowań u osób po 65. roku życia, z jednoczasowym wzrostem o 1% rocznie u osób w wieku 50-64 lat i 2% rocznie w grupie osób poniżej 50. roku życia. W latach 2008-2017 odnotowano spadek umieralności z powodu raka jelita grubego o 3% rocznie u osób powyżej 65. roku życia, o 0,6% rocznie w grupie 50-64 lat i wzrost o 1,3% rocznie u osób poniżej 50. roku życia. W liczbach bezwględnych największą grupę chorych wciąż stanowią osoby starsze. Najnowsze prognozy zakładają, że w 2020 roku 12% zachorowań na nowotwory jelita grubego wystąpi u osób poniżej 50. roku życia. Wzrost liczby zachorowań w młodym wieku spowodował obniżenie średniego wieku w momencie rozpoznania nowotworu jelita grubego - z 72 lat w okresie 2001-2002 do 66 w latach 2015-2016. Obserwowane zjawisko spowodowało rozpoczęcie debaty na temat przesunięcia dolnej granicy wieku rozpoczęcia przesiewowej kolonoskopii z 50 do 45 lat.
acsjournals.onlinelibrary.wiley.com
6. Małe dawki aspiryny zmniejszają ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego i zgonu z jego powodu
Rak wątrobowokomórkowy (hepatocellular carcinoma, HCC) jest czwartą przyczyną zgonów z powodu nowotworów na świecie, a jego rozwój w większości przypadków wyprzedza marskość wątroby na podłożu zakażenia wirusami zapalenia wątroby typu B (hepatitis B virus, HBV) lub C (hepatitis C virus, HCV). Szwedzcy badacze przeprowadzili analizę danych z krajowego rejestru, identyfikując ponad 50 tys. chorych z ostrym lub przewlekłym zakażeniem wirusami HBV lub HCV. 14 205 z nich przyjmowało małe dawki kwasu acetylosalicylowego (75 lub 160 mg), podczas gdy pozostali nie stosowali tego leku. Osoby stosujące aspirynę miały o 31% mniejsze ryzyko rozwoju HCC. Dziesięcioletnie ryzyko rozwoju HCC w grupie przyjmującej aspirynę wyniosło 4%, a w grupie kontrolnej 8,3%. Ryzyko zgonu z powodu niewydolności wątroby wyniosło w tych grupach odpowiednio 11% i 17,9%. Nie odnotowano różnic pomiędzy grupami w dziesięcioletnim ryzyku krwawienia z przewodu pokarmowego. Efekt ochronny przyjmowania aspiryny rósł wraz z czasem jej stosowania.
www.nejm.org
7. Nadmierna senność u osób w starszym wieku może być związana z większym ryzykiem rozwoju nowotworów
Podczas tegorocznej konferencji American Academy of Neurology przedstawione będzie doniesienie dotyczące związku nadmiernej senności z ryzykiem wystąpienia niektórych chorób. W badaniu przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych wzięło udział prawie 11 tys. osób, w tym 3700 w wieku co najmniej 65 lat. Uczestnicy brali udział w ankiecie telefonicznej na początku i po 3 latach trwania badania. Wśród osób po 65. roku życia 23% zgłosiło nadmierną senność w pierwszej ankiecie i 24% w drugiej. 41% z nich oceniło to w pierwszej lub drugiej ankiecie jako przewlekły problem. Po uwzględnieniu osób chorujących na obturacyjny bezdech senny wykazano, że nadmierna senność u osób po 65. roku życia ponad dwukrotnie zwiększa ryzyko zachorowania na nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę typu 2, dwuipółkrotnie na choroby serca oraz dwukrotnie na choroby nowotworowe. Badacze zwracają uwagę, że nadmierna senność u osób w starszym wieku może być wczesnym objawem choroby i zachęcają do większej czujności lekarzy.
www.medscape.com
8. Zakaz stosowania urządzeń do opalania to ocalone życia i zaoszczędzone pieniądze
Promieniowanie UV służące do opalania jest znanym czynnikiem zwiększającym ryzyko nowotworów skóry. W JAMA Dermatology opublikowano badanie, które szacuje straty związane z używaniem urządzeń do opalania wykorzystujących promieniowanie UV. Autorzy badania stworzyli 2 modele populacji w wieku 12-35 lat - jeden dla USA i Kanady, drugi dla Europy, w których uwzględnili dane z metaanaliz, raportów epidemiologicznych, rejestrów nowotworów oraz koszty leczenia nowotworów skóry. Na tej podstawie oszacowano, że całkowity zakaz korzystania z urządzeń do opalania w stosunku do obecnej sytuacji w USA i Kanadzie spowodowałby zmniejszenie liczby czerniaków o 244.347 (8,7%), a co za tym - zmniejszenie liczby zgonów z tego powodu o 89.193 (6,9%). Dodatkowo o 7,3 milionów (7,8%) zmniejszyłaby się liczba raków skóry. Równocześnie badacze szacują zaoszczędzone w ten sposób wydatki na leczenie na 3,5 miliarda dolarów. Dla populacji europejskiej, przy całkowitym zakazie stosowania urządzeń do opalania, naukowcy prognozują 203.736 (4,9%) mniej zachorowań na czerniaka i 98.288 (4,4%) mniej zgonów z tego powodu, a także 2,4 milionów mniej raków skóry.
jamanetwork.com/journals/jamadermatology
9. W USA spada umieralność z powodu chorób nowotworowych
W czasopiśmie Cancer opublikowano raport zachorowań na choroby nowotworowe w Stanach Zjednoczonych. Autorzy przeanalizowali dane z lat 2001-2016. W ciągu ostatnich 5 lat z tego okresu (lata 2012-2016), ogólna zachorowalność na nowotwory w USA spadała średnio o 0,6% rocznie. Wyniki różniły się jednak w zależności od płci, rasy oraz typu nowotworu. Przykładowo, wśród mężczyzn zachorowalność zwiększyła się dla 5 spośród 17 najczęstszych nowotworów, utrzymała się na stałym poziomie dla 7, w tym dla raka gruczołu krokowego, a zmalała dla 5, w tym dla raka płuca i raka jelita grubego. Wśród kobiet ogólna zachorowalność na nowotwory wzrastała, średnio o 0,2% rocznie. Składał się na to wzrost zachorowalności dla 8 spośród 18 najczęstszych nowotworów, w tym raka piersi oraz spadek zachorowalności dla 4, w tym dla raka płuca. Zachorowalność wśród kobiet utrzymała się na stałym poziomie dla 7 nowotworów, w tym dla raka jelita grubego. Jeśli chodzi o umieralność z powodu chorób nowotworowych, w latach 2013-2017 zmniejszała się ona średnio o 1,5% rocznie. Największy spadek zaobserwowano dla czerniaka skóry. Wynosił on 6,1% rocznie dla mężczyzn i 6,3% dla kobiet. Duży spadek zanotowano także dla raka płuca: 4,8% dla mężczyzn i 3,7% dla kobiet.
acsjournals.onlinelibrary.wiley.com
10. Otyłość u nastolatków zwiększa ryzyko nowotworów
Naukowcy z Izraela przeprowadzili kohortowe badanie wpływu otyłości u nastolatków na zachorowalność na choroby nowotworowe. Zebrali oni dane obejmujące wzrost, masę ciała oraz BMI (Body Mass Index) z lat 1967-2010 w grupie siedemnastolatków przystępujących do obowiązkowej służby wojskowej. Wśród prawie 2,3 milionów uczestników badania było 1.370.020 mężczyzn i 928.110 kobiet. Naukowcy, korzystając z National Cancer Registry, sprawdzali, czy w latach 1967-2012 u uczestników rozpoznano chorobę nowotworową oraz - jeśli uczestnik badania zmarł do 2017 roku - jaka była przyczyna zgonu. Wśród uczestników zanotowano 26.353 zachorowań na nowotwory wśród mężczyzn i 29.488 wśród kobiet. Wykazano, że dla mężczyzn otyłość w wieku nastoletnim wiązała się z wyższym o 26% ryzykiem nowotworu w średnim wieku. Dla kobiet związek ten istniał dopiero po wykluczeniu raka piersi i raka szyjki macicy, a ryzyko wzrastało wówczas o 27%.