1. Spożywanie wysokoprzetworzonych produktów zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów
Wysokoprzetworzone produkty charakteryzują się wysoką zawartością cukrów, nasyconych tłuszczów oraz licznych dodatków chemicznych powstających podczas ich przemysłowej obróbki (smażenia, pieczenia, uwodnienia). Należą do nich m.in. gotowe ciasta, dania rybne i mięsne, chleby, napoje gazowane, paluszki rybne, zupki i makarony instant. Francuscy badacze przeanalizowali zwyczaje żywieniowe ponad 100 tys. osób pod kątem spożywania tych produktów. Do najczęściej spożywanych wysokoprzetworzonych artykułów należały słodkie przekąski (26%), słodkie napoje (20%), płatki śniadaniowe i inne artykuły skrobiowe (16%), wysokoprzetworzone owoce i warzywa (16%) oraz pokarmy mięsne i rybne (12%). W ciągu pięciu lat obserwacji nowotwór rozpoznano wśród 2228 badanych. Okazało się, że spożywanie wysokoprzetworzonych produktów wiąże się z wyższym ryzykiem raka piersi i nowotworów ogółem. Nie wykazano związku pomiędzy dietą a częstością występowania raka gruczołu krokowego i jelita grubego. Wzrost udziału spożycia wysokoprzetworzonych artykułów o 10% w diecie powodował 10% wzrost ryzyka rozwoju raka piersi i nowotworu ogółem.
www.bmj.com
2. Brak dowodów na zwiększone występowanie nowotworów mózgu u ludzi używających telefony komórkowe
Komórka Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków - Centrum Urządzeń i Bezpieczeństwa Radiologicznego (US Food and Drug Administration’s Center for Devices and Radiological Health) skomentowała raport powstały w ramach Narodowego Programu Toksykologicznego (National Toxicology Program) dotyczący ryzyka rozwoju nowotworów pod wpływem promieniowania elektromagnetycznego. W raporcie tym przedstawiono wnioski z badań na szczurach i myszach narażonych na działanie promieniowania elektromagnetycznego. Stwierdzono zwiększoną częstość występowania nowotworów wywodzących się z nerwów (malignant Schwannoma) okolicy serca wśród szczurów płci męskiej. Efektu tego nie odnotowano wśród samic ani wśród myszy. Wśród wszystkich zwierząt badacze zauważyli również istotnie zwiększoną liczbę nowotworów innych narządów, m.in. mózgu, gruczołu krokowego, przysadki mózgowej, nadnerczy, wątroby i trzustki. Obecnie nie wiadomo jednak, czy ich wystąpienie miało związek z promieniowaniem. Jak podkreślają autorzy badania, użyte natężenie promieniowania elektromagnetycznego oraz czas ekspozycji zdecydowanie przekraczały poziom, którego doświadczają osoby nawet bardzo często korzystające z telefonów komórkowych. Ponadto promieniowaniu poddawano całość organizmów badanych zwierząt. Zaskakującą obserwacją było spostrzeżenie wydłużenia życia szczurów poddanych działaniu promieniowania elektromagnetycznego. W tej sytuacji uznano, że obecnie przyjęte normy dotyczące promieniowania elektromagnetycznego emitowanego z telefonów komórkowych są akceptowalne dla zapewnienia zdrowia publicznego.
www.cancernetwork.com
3. Aktywność fizyczna a ryzyko rozwoju raka gruczołu krokowego
W pracy opublikowanej w Annals of Oncology niemieccy badacze postanowili przeanalizować związek pomiędzy aktywnością fizyczną a ryzykiem zachorowania na raka gruczołu krokowego. Do metaanalizy włączono 72 badania obejmujące ponad 150 tys. chorych. W pierwszej analizie nie wykazano różnicy pomiędzy aktywnością fizyczną i ryzykiem rozwoju nowotworu. W dalszych badaniach udowodniono jednak, że długoterminowe zawodowe uprawianie sportu zmniejsza ryzyko rozwoju raka o blisko 20%. Analiza zależności rodzaju wysiłku fizycznego i typu nowotworu wykazała korzystny wpływ długoterminowego rekreacyjnego uprawiania sportu na ryzyko rozwoju agresywnego/zaawansowanego raka gruczołu krokowego (spadek o 25%) oraz długoterminowego zawodowego uprawiania sportu na ryzyko rozwoju nieagresywnego/niezaawansowanego raka (spadek o 49%). Wyniki te wymagają dalszych badań, gdyż obie te zależności wynikały jedynie z dwóch badań włączonych do metaanalizy. Badacze nie wykazali wpływu aktywności fizycznej sprzed rozpoznania na umieralność z powodu nowotworu, natomiast uprawianie sportu po postawieniu rozpoznania zwiększało szanse na przeżycie (wnioski na podstawie czterech badań).
academic.oup.com
4. Wczesne wdrożenie opieki paliatywnej podczas leczenia zaawansowanych nowotworów poprawia jakość życia chorych
Pomoc psychosocjalna jest w Belgii rutynowym elementem opieki onkologicznej nad chorymi. Tamtejsi badacze postanowili sprawdzić, czy wczesne dołączenie opieki paliatywnej wpływa na jakość życia chorych. Do badania włączono 186 chorych na zaawansowane nowotwory lite z dwunastomiesięcznym spodziewanym czasem przeżycia. Chorzy w ramieniu kontrolnym otrzymywali standardową opiekę onkologiczną (obejmującą pomoc onkologia klinicznego, psychologa, pracownika socjalnego, dietetyka i pielęgniarki), natomiast w ramieniu eksperymentalnym dołączano do tego wczesną paliatywną opiekę. Punktem końcowym badania była zmiana stanu zdrowia i jakości życia po 12 tygodniach. Po okresie obserwacji chorzy poddani wczesnej paliatywnej opiece mieli znamiennie wyższą jakość życia niż osoby objęte standardową opieką. Interwencja nie wpłynęła na nastrój, objawy depresyjne, niepokój czy czas całkowitego przeżycia.
www.thelancet.com
5. Chore poddawane amputacji piersi mają nieadekwatne oczekiwania odnośnie samopoczucia po zabiegu
W badaniu opublikowanym w JAMA Surgery oceniono jakie jest spodziewane samopoczucie chorych po amputacji piersi (mastektomii) z powodu raka. 131 kobiet wypełniło przed operacją ankietę, prognozując swoją jakość życia, szczęście oraz zadowolenie z wyglądu piersi, atrakcyjność seksualną, zaburzenia czucia w piersiach oraz ból w ciągu 12 miesięcy. Po roku od zabiegu chore wypełniały ankietę oceniającą wpływ przebytego zabieg. Okazało się, że chore poddane amputacji piersi bez jednoczasowej rekonstrukcji miały jakość życia i wszystkie pozostałe oceniane aspekty lepsze, niż zakładały przed zabiegiem. Kobiety, u których amputacji towarzyszyło jednoczasowe odtworzenie piersi, przeszacowały w wyjściowej ankiecie satysfakcję z wyglądu nago, jak również atrakcyjność seksualną w ubraniu i nago. Co ciekawe, pacjentki przed amputacją spodziewały się pogorszenia wszystkich ocenianych aspektów życia, podczas gdy kobiety planujące rekonstrukcję oczekiwały poprawy, również wyglądu piersi. Według badaczy pacjentki mogą nie rozróżniać pojęć chirurgii plastycznej i rekonstrukcyjnej. Ostatnim wnioskiem badania był istotnie większy żal po zabiegu u chorych doświadczających silniejszego bólu niż spodziewany i niezadowolonych z uzyskanego efektu zabiegu operacyjnego.
jamanetwork.com
6. Dzieci wyleczone z choroby nowotworowej częściej korzystają w dorosłym życiu z porad psychiatrów
W ostatnich latach rośnie świadomość wpływu leczenia onkologicznego dzieci i nastolatków na występowanie u nich chorób w dorosłym wieku. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Cancer przeanalizowano wpływ przebytego leczenia onkologicznego w dzieciństwie na późniejsze zdrowie psychiczne. Porównano częstość wizyt lekarskich spowodowanych problemem psychicznym w grupie 4 117 osób poddanych leczeniu onkologicznemu w wieku dziecięcym i grupie kontrolnej liczącej 20 000 zdrowych osób. Wykazano, że osoby leczone w dzieciństwie z powodu choroby nowotworowej miały w dorosłym życiu o 34% większe prawdopodobieństwo jakiejkolwiek wizyty związanej ze zdrowiem psychicznym (u lekarza rodzinnego, psychiatry, w izbie przyjęć czy w ramach hospitalizacji) w porównaniu do grupy kontrolnej. Wyleczeni z choroby nowotworowej mieli również o 13% wyższe ryzyko poważnej incydentu związanego ze zdrowiem psychicznym jak np. samobójstwo, hospitalizacja w oddziale psychiatrycznym czy pobyt w psychiatrycznej izbie przyjęć. Wśród wyleczonych osób płeć żeńska oraz wiek powyżej 17 lat w chwili rozpoznania nowotworu związane były z częstszymi problemami ze zdrowiem psychicznym. Dodatkowo wykazano, że dzieci u których nowotwór rozpoznano do czwartego roku życia mają większe ryzyko poważnych incydentów psychiatrycznych w porównaniu do grupy kontrolnej. Nie zauważono natomiast, aby ryzyko zaburzeń psychicznych związane było z intensywnością leczenia onkologicznego czy napromienianiem mózgowia.
onlinelibrary.wiley.com
7. Spożywanie orzechów może zmniejszać umieralność u chorych na raka jelita grubego
Przeprowadzone do tej pory obserwacyjne badania chorych na raka jelita grubego wykazywały większe ryzyko wznowy i zgonu u osób z cukrzycą typu 2, otyłością oraz siedzącym trybem życia. Spożywanie orzechów jest natomiast wiązane z mniejszym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2, jednak do tej pory wpływ tego czynnika na wyleczalność z raka jelita grubego nie był poznany. W opublikowanym w Journal of Clinical Oncology prospektywnym badaniu przeanalizowano wpływ spożywania orzechów na umieralność w nowotworach jelita grubego. Analizie poddano 826 chorych na raka jelita grubego w III stadium zaawansowania poddanych leczeniu operacyjnemu a następnie uzupełniającej chemioterapii, którzy w trakcie chemioterapii wypełniali ankiety dotyczące swojej diety. W czasie sześcioipółletniej obserwacji zauważono, że osoby spożywające dwie lub więcej porcji orzechów w ciągu tygodnia mają dłuższy czas przeżycia w porównaniu do osób, które nie spożywały orzechów. Statystycznie istotną zależność odnotowano tylko dla orzechów rosnących na drzewach, między innymi migdałów, orzechów laskowych, włoskich oraz nerkowca. Autorzy podkreślają, że zagadnienie to wymaga dalszych badań. Dotychczas nie wiadomo, na ile same orzechy mają korzystny wpływ na czas przeżycia w raku jelita grubego, a na ile jest to wynik zdrowego stylu życia i spożywania zbilansowanej diety przez osoby spożywające orzechy.
ascopubs.org
8. Kobiety chore na schizofrenię mają większe ryzyko zachorowania na raka piersi
Chorzy na schizofrenię częściej niż populacja ogólna sięgają po używki takie jak papierosy i alkohol, które są czynnikami ryzyka nowotworów. Do tej pory nie udowodniono jednak zwiększonej zachorowalności na nowotwory u osób chorych na schizofrenię. W metaanalizie opublikowanej w JAMA Psychiatry przeanalizowano wyniki 11 badań, w których łącznie udział wzięło 125 760 kobiet, pod kątem częstości występowania raka piersi u chorych na schizofrenię. Wykazano, że ryzyko raka piersi u kobiet z rozpoznaną schizofrenią jest wyższe niż w ogólnej populacji. Badacze podkreślają jednak, że wyniki poszczególnych badań były różne, stąd zagadnienie to wymaga dalszych badań. Jednocześnie podkreślają konieczność ścisłej kontroli lekarskiej kobiet ze schizofrenią.
jamanetwork.com
9. Onkolodzy zbyt rzadko zachęcają chorych wyleczonych z choroby nowotworowej do aktywności fizycznej
Opublikowane do tej pory badania udowodniły korzystny wpływ wysiłku fizycznego na ryzyko rozwoju wielu chorób, szczególnie sercowo-naczyniowych. Dodatkowo uważa się, że aktywność fizyczna u osób wyleczonych z choroby nowotworowej może zmniejszać ryzyko wznowy. Artykuł opublikowany w czasopiśmie Journal of Clinical Oncology zwraca uwagę na zbyt mały udział onkologów w zachęcaniu osób wyleczonych z nowotworów do ćwiczeń fizycznych. Autorzy podkreślają, że po zakończonym skutecznym leczeniu onkologicznym chorzy jeszcze przez wiele lat pozostają pod opieką onkologa, który może mieć istotny wpływ na prozdrowotne zachowania swoich pacjentów. Istnieją badania wskazujące, że chorzy częściej stosują się do zaleceń lekarskich, jeżeli dostają je od prowadzącego onkologa, a nie od lekarzy innych specjalności. Autorzy artykułu podkreślają jak ważne jest uświadomienie onkologom ich wpływu na pacjentów i zachęcanie ich do promowania aktywności fizycznej podczas kontrolnych wizyt onkologicznych.
ascopubs.org
10. Chorzy wyleczeni z choroby nowotworowej odczuwają strach przed nawrotem nowotworu
Dzięki postępowi w leczeniu onkologicznym wzrasta liczba osób wyleczonych z choroby nowotworowej. U tych osób strach przed nawrotem nowotworu staje się coraz poważniejszym problemem. Długotrwały strach może znacznie obniżać jakość życia oraz ujemnie wpływać na stosowanie się do zaleceń lekarskich. Wśród poddanych analizie 1032 osób wyleczonych z choroby nowotworowej, 34% nie odczuwało strachu przed nawrotem nowotworu, 54% odczuwało strach o niskim natężeniu, a 11% o silnym. Strach przed nawrotem choroby nowotworowej zgłaszały częściej osoby u których rozpoznanie choroby postawiono w ciągu ostatnich 5 lat oraz chorzy, którzy odczuwali odległe skutki leczenia onkologicznego. Nie zauważono natomiast większego strachu przed wznową u chorych z depresją.
meetinglibrary.asco.org
11. Kolonoskopia zmniejsza umieralność z powodu raka jelita grubego
Kolonoskopia jest badaniem stosowanym w skriningu raka jelita grubego i w Polsce zaleca się ją osobom między 50. a 65. rokiem życia. Jej celem jest wykrycie raka jelita grubego we wczesnym stadium zaawansowania, kiedy jest on operacyjny, oraz usunięcie zmian przednowotworowych. Badanie opublikowane w marcu br. w Annals of Internal Medicine potwierdziło, że kolonoskopia zmniejsza umieralność z powodu raka jelita grubego. Analizę przeprowadzono w Stanach Zjednoczonych na bazie dokumentacji medycznej weteranów wojennych. Przedmiotem badania było 4964 chorych zmarłych z powodu raka jelita grubego oraz 19856 osób z grupy kontrolnej. Wykazano, że kolonoskopia zmniejsza o 46% umieralność w prawostronnych nowotworach jelita grubego oraz o 72% w lewostronnych. Wyniki te potwierdzają celowość prowadzenia przesiewowych badań dla raka jelita grubego.