Tło kontrowersji

W sierpniu 2014 r. media na całym świecie donosiły o stosowaniu triklosanu w paście do zębów Colgate Total, a niektóre artykuły wskazywały na związek między tym składnikiem a powstawaniem nowotworów.¹ Pomimo tego, że triklosan został uznany przez FDA za bezpieczny do stosowania w paście do zębów (w odpowiednim stężeniu), firma Colgate w 2019 r. wprowadziła ponownie na rynek Colgate Total, ale już bez triklosanu. ²

W 2016 r. US Food and Drug Administration (FDA) zakazała stosowania triklosanu w mydłach przeciwbakteryjnych, nie z obawy przed wywołaniem nowotworów, lecz dlatego, że uznano mydła z takim dodatkiem za nie bardziej skuteczne niż tradycyjne.3 Pojawiły się sugestie, że triklosan potencjalnie prowadzi do uodpornienia bakterii na antybiotyki lub niekorzystnie wpływa na układ odpornościowy. Jednak oddziaływanie triklosanu na odporność organizmu nie zostało potwierdzone w badaniach na ludziach.^4,5

Aktualne dowody

Triklosan to środek przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczy, obecny w niektórych środkach higieny osobistej i pastach do zębów, mający zmniejszyć lub zapobiec kolonizacji bakteryjnej.5 Triklosan zapobiega zapaleniu dziąseł.⁶

W Australii można stosować triklosanu w kosmetykach w stężeniu maksymalnie do 0.3%.7 W 2009 r.  Krajowy System Zgłaszania i Oceny Chemikaliów Przemysłowych (National Industrial Chemicals Notification and Assessment Scheme; NICNAS) w australijskim Departamencie Zdrowia ocenił triklosan i stwierdził, że: „ryzyko narażenia dorosłych i dzieci na poziomy triklosanu, które mogłyby prowadzić do przewlekłych skutków zdrowotnych, jest niskie”.⁷

Niemniej jednak, niektórzy australijscy producenci zdecydowali się dobrowolnie usunąć triklosan ze swoich produktów przez wzgląd na zakaz obowiązujący w USA.⁸

Podsumowanie

Nie ma dowodów potwierdzających, że triklosan, występujący w pastach do zębów czy w innych produktach higieny osobistej, przyczynia się do rozwoju nowotworów. Jednak substancja ta została usunięta ze składu wielu produktów, ze względu na negatywne postrzeganie jej przez opinię publiczną, a także przez obawy związane z pojawiającymi się doniesieniami o jej szkodliwości.^{5, 8}

Bibliografia

1. Bagshaw, E. Colgate Total toothpaste under scrutiny over ingredient. The Sydney Morning Herald [Internet]. 2014 Aug 20 [cited 2019 Sep 26]. Available from: https://www.smh.com.au/national/nsw/colgate-total-toothpaste-under-scrutiny-over-ingredient-20140820-1062ws.html
2. Kary, T. Colgate Total Toothpaste to Relaunch Without Controversial Chemical. Bloomberg [Internet]. 2019 Jan 16 [cited 2019 Sep 26]. Available from: https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-01-15/colgate-total-toothpaste-to-relaunch-this-time-sans-triclosan
3. ABC. US FDA bans chemicals in antibacterial hand soap over health concerns. ABC News [Internet]. 2016 Sep 4. Available from: https://www.abc.net.au/news/2016-09-03/us-fda-bans-chemicals-in-anti-bacterial-hand-soap/7812182
4. Weatherly, LM, Gosse, JA. Triclosan exposure, transformation, and human health effects. Journal of toxicology and environmental health 2017; 20(8): 447-469. doi:10.1080/10937404.2017.1399306
5. U.S. Food & Drug Administration. 5 Things to Know About Triclosan. FDA [Internet]. 2019 May 16 [cited 2019 Sep 26]. Available from: https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/5-things-know-about-triclosan
6. Davies, RM, Ellwood, RP, Davies, GM. The effectiveness of a toothpaste containing Triclosan and polyvinyl‐methyl ether maleic acid copolymer in improving plaque control and gingival health. Journal of Clinical Periodontology 2004; 31: 1029-1033. doi:10.1111/j.1600-051X.2004.00614.x
7. Australian Government, Department of Health, National Industrial Chemicals Notification and Assessment Scheme. Triclosan. NICNAS [Internet]. 2013 May 1 [cited 2019 Sep 26]. Available from: https://www.nicnas.gov.au/chemical-information/factsheets/chemical-name/triclosan
8. Chettle, N. Antibacterial soap in spotlight as companies clamber to remove ineffective chemicals after US ban. ABC News [Internet]. 2016 November 20 [cited 2019 Sep 26]. Available from: https://www.abc.net.au/news/2016-11-20/antibacterial-soaps-in-spotlight-as-companies-remove-chemicals/8040054