Powód błędnego przekonania

W wielu krajach fluor jest rutynowo dodawany do wody pitnej, w związku z tym krąży wiele teorii na temat jego wpływu na zdrowie. Istnieje niezliczona ilość stron internetowych, które akcentują związek między fluorem a nowotworami, złamaniami kości, chorobami serca, wadami wrodzonymi i anemią. 

Wiele z tych teorii sugeruje, że fluor zakłóca „normalną biologię lub genetykę” organizmu i powoduje choroby. Często sugeruje się, że fluor jest związany z rozwojem kostniakomięsaka (będącego rzadką postacią nowotworu kości).

Fluor

Fluor (F) jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych pierwiastków na ziemi. U ludzi fluor występuje w kościach i zębach. Wykazano, że fluoryzacja wody zmniejsza poziom próchnicy u dzieci.1

W Australii odsetek osób, które mają dostęp do fluoryzowanej wody różni się w poszczególnych stanach od 76% w Queensland po 93% w Nowej Południowej Walii i 92% w Zachodniej Australii.2 Na niektórych obszarach fluor występuje naturalnie w wodzie pitnej, podczas gdy w innych jest do niej dodawany. W Australii Zachodniej fluoryzacja wody pitnej jest kontrolowana przez Ustawę o Fluoryzacji Dostaw Wody Publicznej z 1966 r.3

Narodowa Rada ds. Zdrowia i Badań Medycznych (National Health and Medical Research Council; NHMRC) zajmuje się opracowywaniem australijskich wytycznych4 celem zapewnienia bezpieczeństwa wody pitnej. Ostatnia aktualizacja wytycznych miała miejsce w 2017 r. Wytyczne te określają stężenie fluoru w wodzie pitnej na 0.7 - 1.0 mg/L, przy czym niższe stężenie zaleca się w gorącym klimacie, gdzie średnia konsumpcja wody pitnej jest większa. Stężenie fluoru w wodzie pitnej nie powinno przekraczać 1.5 mg/L.

Aktualne dane

W ciągu ostatnich 30 lat różne agencje na całym świecie badały problem fluoryzacji wody i tego, czy jest ona związana ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka: Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer; IARC) (1987)5, Publiczną Służba Zdrowia Stanów Zjednoczonych (US Public Health Service)  (1991)6, Rada Badań Medycznych (Medical Research Council) (2002)7, Europejski Komitet Naukowy ds. Zagrożeń dla Zdrowia i Środowiska (European Scientific Committee on Health and Environmental Risks; SCHER) (2011)8, Kalifornijski Komitet Identyfikacyjny (California's Identification Committee; CIC)9 i Królewskie Towarzystwo Nowej Zelandii Royal Society of New Zealand (2014).10 Ostatecznie można stwierdzić, że albo nie ma wystarczających dowodów bezpieczeństwa lub jego braku fluorowania wody, albo istniejące dowody nie wykazują związku między fluoryzacją wody a jakimkolwiek rodzajem raka.

W 2017 r. w Australii NHMRC opublikowała artykuł przeglądowy2 gdzie wykazano, że ​​fluoryzacja wody pomaga zmniejszyć próchnicę u dzieci i u dorosłych i nie ma wiarygodnych dowodów na to, że fluoryzacja wody w Australii na obecnym poziomie powoduje jakiekolwiek problemy zdrowotne. Mimo że istnieje związek między fluoryzacją wody a fluorozą zębów (chorobą, która charakteryzuje się powstawaniem białych plam na zębach), przypadki fluorozy, które wystąpiły w Australii miały zazwyczaj łagodny przebieg - plamy nie wpływały na funkcję zębów ani nie stanowiły problemu estetycznego.

NHMRC znalazła wiarygodne dowody na to, że fluoryzacja wody w Australii na obecnym poziomie nie jest związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka, zespołu Downa, zaburzeniami poznawczymi, obniżoną inteligencją lub złamaniem szyjki kości udowej. Co więcej nie ma wiarygodnych dowodów na związek między fluoryzacją wody a innymi schorzeniami, takimi jak choroby nerek, wysokie ciśnienie krwi, niska masa urodzeniowa, bóle mięśniowo-szkieletowe, osteoporoza i fluoroza szkieletu.

Badano też związek fluoryzacji wody z ryzykiem wystąpienia kostniakomięsaka. Opublikowane w 2006 r. amerykańskie badanie wykazało związek między ekspozycją na fluor w wodzie pitnej w dzieciństwie a występowaniem kostniakomięsaka w populacji chłopców, ale nie dziewcząt.11 Wcześniejsze badania nie wykazywały takiego związku. Badanie opublikowane w 2011 r. wykazało brak związku między poziomem fluoru w kościach a ryzykiem wystąpienia kostniakomięsaka.12 Kolejne badanie z 2016 r. również nie wykazało związku między poziomem fluoru w wodzie pitnej a występowaniem kostniakomięsaka u dzieci i młodzieży.13

Podsumowanie

Fluoryzacja wody jest powszechnie uważana za jedno z najważniejszych działań XX wieku poprawiających zdrowie publiczne. Dodawanie fluoru do wody pitnej doprowadziło do znacznego zmniejszenia liczby ubytków w zębach. Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że fluor w wodzie pitnej zwiększa ryzyko raka. Nie ma też związku między fluoryzacją wody a występowaniem kostniakomięsaka.

Bibliografia

1. Iheozor-Ejiofor Z, Worthington HV, Walsh T, O'Malley L, Clarkson JE, Macey R, Alam R, Tugwell P, Welch V, Glenny AM. Water fluoridation for the prevention of dental caries. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 6. Art. No.: CD010856. DOI: 10.1002/14651858.CD010856.pub2.
2. National Health and Medical Research Council (NHMRC) 2017, Information paper - Water fluoridation: dental and other human health outcomes, report prepared by the Clinical Trials Centre at University of Sydney, NHMRC; Canberra.
3. Fluoridation of Public Water Supplies Act. 1966: Western Australia.
4. NHMRC, NRMMC (2011) Australian Drinking Water Guidelines Paper 6 National Water Quality Management Strategy. National Health and Medical Research Council, National Resource Management Ministerial Council, Commonwealth of Australia, Canberra.
5. International Agency for Research and Cancer (IARC) Fluorides (Inorganic, Used in Drinking-Water) Summaries and Evaluation. Supplement 7 (1987). Available at: http://www.inchem.org/documents/iarc/suppl7/fluorides.html
6. US Public Health Service. Public Health Service Report on Fluoride Benefits and Risks. JAMA 1991; 266(8):1061-1067.
7. Medical Research Council (MRC). Water Fluoridation and Health. Working Group Report. 2002. Available at: https://www.mrc.ac.uk/publications/browse/water-fluoridation-and-health/
8. Scientific Committee on Health and Environmental Risks (SCHER). Critical review of any new evidence on the hazard profile, health effects, and human exposure to fluoride and the fluoridating agents of drinking water. 2011. Available at: https://ec.europa.eu/health/scientific_committees/environmental_risks/docs/scher_o_139.pdf
9. California Environmental Protection Agency. Reproductive and cancer hazard assessment branch. Office of Environmental Health Hazard Assessment. Evidence on the Carcinogenicity of Fluoride and its Salts. 2011. Available at: https://oehha.ca.gov/media/downloads/proposition-65/chemicals/fluoride070811.pdf
10. Royal Society of New Zealand. Health effects of water fluoridation: A review of the scientific evidence. 2014. Available at: https://royalsociety.org.nz/assets/documents/Health-effects-of-water-fluoridation-Aug-2014-corrected-Jan-2015.pdf
11. Bassin EB, Wypig D, Davis RB, Mittleman MA. Age-specific fluoride exposure in drinking water and osteosarcoma (United States). Cancer Causes and Control. 2006; 17(4): 421-8. doi:10.1007/s10552-005-0500-6
12. Kim FM, Hayes C, Williams PL, et al. An Assessment of Bone Fluoride and Osteosarcoma. Journal of Dental Research. 2011;90(10):1171-1176. doi:10.1177/0022034511418828.
13. Archer NP, Napier TS, Villanacci JF. Fluoride exposure in public drinking water and childhood and adolescent osteosarcoma in Texas. Cancer Causes and Control. 2016; 27(7): 863-8. doi: 10.1007/s10552-016-0759-9