Tło kontrowersji

Niektórzy producenci preparatów przeciwsłonecznych reklamują, że ich produkty nie zawierają „substancji rakotwórczych”, występujących w innych kremach z filtrami przeciwsłonecznymi. Tak twierdzą najczęściej producenci „holistycznych” i „całkowicie naturalnych” kosmetyków przeciwsłonecznych. 

Problem dotyczy nanocząsteczek dwutlenku tytanu i tlenku cynku. Nanocząsteczki są mniejsze niż 100 nanometrów i są niewidoczne gołym okiem. Nanocząsteczki dwutlenku tytanu (TiO2) i tlenku cynku (ZnO) są stosowane jako składniki aktywne w filtrach przeciwsłonecznych od trzech dekad, ponieważ filtrują promieniowanie ultrafioletowe UVA i UVB, zapewniając szeroką ochronę przeciwsłoneczną.

Aktualne dowody

Promieniowanie ultrafioletowe (UV)

Istnieją niezaprzeczalne dowody na to, że ekspozycja na słońce zwiększa ryzyko zachorowania na nowotwory skóry. Zarówno Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer; IARC), jak również amerykański Raport o substancjach rakotwórczych, uznają promieniowanie słoneczne za czynnik karcynogenny u ludzi.^{1, 2}

Nanocząsteczki w kremach przeciwsłonecznych

Nanocząsteczki zostały zatwierdzone do stosowania w filtrach przeciwsłonecznych w Australii przez Therapeutic Goods Administration (TGA). W 2016 r. TGA przedstawiło zaktualizowany przegląd doniesień naukowych dotyczących bezpieczeństwa stosowania nanocząsteczek dwutlenku tytanu i tlenku cynku w filtrach przeciwsłonecznych.³ Większość badań wykazała, że ​​powyższe nanocząsteczki nie penetrują lub w minimalnym stopniu penetrują skórę. Według TGA jest mało prawdopodobne, aby nanocząsteczki stosowane jako składniki filtrów przeciwsłonecznych powodowały jakiekolwiek szkody, jeżeli kremy przeciwsłoneczne są stosowane zgodnie z zaleceniami.

Ponadto nanocząsteczki dwutlenku tytanu i tlenku cynku nie są uważane za czynniki kancerogenne przez amerykański Raport o Substancjach Rakotwórczych¹ i przez IARC.⁴ 

Ochrona przeciwsłoneczna i profilaktyka raka skóry

Wiadomo, że stosowanie filtrów przeciwsłonecznych zmniejsza ryzyko wystąpienia raka płaskonabłonkowego skóry, będącego jednym z najczęstszych nowotworów skóry. Codzienne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych zmniejsza ryzyko raka skóry o prawie 40%.⁵

Udowodniono również, że regularne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych zmniejsza częstość występowania czerniaka. Australijskie randomizowane kontrolowane badanie opublikowane w 2011 r. wykazało, że u uczestników badania, którzy codziennie stosowali kremy przeciwsłoneczne na skórę głowy i ramion, znacznie rzadziej rozwijał się czerniak w czasie dziesięcioletniej obserwacji.⁶

Konsensus z 2019 r. zaleca, aby krem ​​przeciwsłoneczny był nakładany codziennie na twarz, uszy, skórę głowy (jeśli nie jest ona zakryta), szyję i części ciała nie zakryte odzieżą, gdy prognozuje się, że wskaźnik UV osiągnie ³ lub więcej.⁷

Podsumowanie

Narażenie na promieniowanie ultrafioletowe jest znaną przyczyną powstawania nowotworów skóry. Udowodniono, iż regularne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych zmniejsza ryzyko wystąpienia raków skóry oraz czerniaka. Obecnie nie ma dowodów na to, że nanocząsteczki stosowane jako fizyczne filtry w kremach przeciwsłonecznych (dwutlenek tytanu i tlenek cynku) są szkodliwe dla zdrowia lub zwiększają ryzyko zachorowania na raka. TGA przeprowadza regularne przeglądy badań naukowych dotyczących bezpieczeństwa tych nanocząsteczek, a Cancer Council WA monitoruje ich wyniki .

Bibliografia

1. U.S. Department of Health and Human Services Public Health Service National Toxicology Programme, 14th Report on Carcinogens, in National Institute of Environmental Sciences. 2016.
2. International Agency for Research on Cancer (IARC). IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans 2012 , IARC: Lyon, France.
3. Therapeutic Goods Administration (TGA), Literature Review on the Safety of Titanium Dioxide and Zinc Oxide Nanoparticles in Sunscreen - Scientific Review Report. 2016, Australian Government - Department of Health and Ageing.
4. International Agency for Research on Cancer (AIRC) IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans, Volume 93 - Carbon Black, Titanium Dioxide and Talc, 2010.
5. van der Pols JC. Williams GM. Pandeya N. et al. Prolonged Prevention of Squamous Cell Carcinoma of the Skin by Regular Sunscreen Use. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 2006; 15(12): 2546-2548.
6. Green AC, Williams GM, Logan V, Strutton GM Reduced Melanoma After Regular Sunscreen Use: Randomized Trial Follow-Up, Journal of Clinical Oncology, 20 January 2011; 29(3):257-63.
7. Whiteman D, Neale R, Aitken J, Gordon L, Green A, Jande M, Olsen C, Soyer H. When to apply sunscreen: a consensus statement for Australia and New Zealand, Australian and New Zealand Journal of Public Health, 43(2):171-175.