Immunoterapia chorych na raka pęcherza
Rokowanie chorych na zaawansowanego raka pęcherza moczowego, pomimo zastosowania klasycznej chemioterapii jest złe, a inne możliwości leczenia są ograniczone. W badaniu III fazy przeprowadzonym w grupie ponad 500 pacjentów porównano leczenie pembrolizumabem – lekiem immunologicznym nowej generacji skierowanym przeciwko cząsteczce PD-1 – do chemioterapii. Leczenie pembrolizumabem istotnie wydłużało czas całkowitego przeżycia chorych oraz było lepiej tolerowane. Wyniki badania mogą zmienić dotychczasową strategię leczenia chorych na raka pęcherza moczowego.
www.nejm.org
Czy na podstawie badania flory bakteryjnej jelit można przewidzieć nawrót choroby nowotworowej po przeszczepieniu szpiku kostnego?
Głównymi przyczynami zgonu po przeszczepieniu szpiku od innego dawcy w przypadku chorób nowotworowych są: nawrót choroby podstawowej, wystąpienie reakcji przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD – graft-versus-host disease) oraz infekcje. Dotychczasowe doniesienia wskazywały na związek pomiędzy zmianą składu flory bakteryjnej jelit a występowaniem choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi, zakażeniami krwi oraz czasem przeżycia chorych po przeszczepieniu. Przyczyn upatrywano w roli bakterii jelitowych jako modulatora odpowiedzi immunologicznej organizmu. W jednoośrodkowym retrospektywnym badaniu oceniono ponad 500 próbek stolca pacjentów z nowotworami hematologicznymi po przeszczepieniu szpiku od innego dawcy. Zaobserwowano, iż obecność bakterii Eubacterium limosum wiązała się z istotnie mniejszym ryzykiem nawrotu lub progresji choroby nowotworowej. Wyselekcjonowany szczep bakterii może się okazać istotnym biomarkerem rokowniczym oraz zostać wykorzystany w badaniach nad poprawą wyników przeszczepienia szpiku.
ascopubs.org
Zastosowanie hipofrakcjonowanej radioterapii u chorych na raka gruczołu krokowego
Radioterapia z wykorzystaniem zewnętrznych źródeł promieniowania (teleradioterapia) jest jedną z metod leczenia chorych na wczesnego raka gruczołu krokowego. Z uwagi na długi czas trwania leczenia (kilka tygodni) poszukiwano innej formy radioterapii. W grupie ponad tysiąca chorych na nowotwór ograniczony do gruczołu krokowego i z pośrednim ryzykiem nawrotu przeprowadzono badanie porównujące zastosowanie klasycznego napromieniania do tzw. radioterapii hipofrakcjonowanej, polegającej na podawaniu większych dawek jednorazowych w krótszym całkowitym czasie trwania leczenia. Radioterapia hipofrakcjonowana okazała się tak samo skuteczna jak leczenie konwencjonalne. Podczas 6- letniej obserwacji wykazano porównywalną skuteczność oraz podobną toksyczność leczenia. Wyniki badania mogą wpłynąć na częstsze zastosowanie radioterapii hipofrakcjonowanej u chorych na raka gruczołu krokowego o pośrednim rokowaniu.
ascopubs.org
Monitorowanie miejsca działania i gromadzenia leków w organizmie za pomocą nowoczesnego skanera PET
Trwają prace nad skanerem PET całego ciała o nazwie EXPLORER, który pozwoliłby dostarczyć więcej informacji niż klasyczny skaner PET. Nowe urządzenie miałoby skuteczniej zbierać promieniowanie radioaktywne i w ten sposób ograniczyć stosowaną dawkę promieniowania. Korzyści płynących z nowej technologii upatruje się w skutecznym monitorowaniu oznakowanych radioaktywnie leków wprowadzanych do organizmu, których stopień i czas gromadzenia w określonych narządach można byłoby śledzić. Dotyczy to również innych substancji zawartych np. w kosmetykach, o których zdolności kumulacji w organizmie niewiele wiadomo. Kolejnym obszarem wykorzystania nowej technologii PET są terapie z wykorzystaniem komórek układu immunologicznego oraz komórek macierzystych, które można znakować. Dużym wyzwaniem tej nowej metody diagnostycznej będzie gromadzenie i analiza zebranych danych, ich interpretacja, jak również analiza efektywności kosztowej przedsięwzięcia.
www.sciencemag.org
Organoidy – powstałe w laboratoriach mini organy ludzkie
Badania nad hodowlą ludzkich komórek toczą się od wielu lat. Jednym z wielkich osiągnięć w tej dziedzinie jest powstanie organoidów. Są to imitacje narządów ludzkich np. nerki, mózgu czy jelita, wytworzone w warunkach laboratoryjnych z określonych typów ludzkich komórek macierzystych. Ich podstawową różnicą w stosunku do prawdziwych organów jest brak własnych naczyń krwionośnych zapewniających odżywienie i wzrost. Mimo tej istotnej różnicy pozwalają one obserwować jaki wpływ na rozwój i funkcję organoidu będzie miało wystąpienie określonej mutacji genetycznej, kontakt z patogenem, chorobą czy lekiem. Nadzieje budzi także możliwość transplantacji hodowanych narządów. Brak komórek układu odporności, które mogą istotnie wpływać na procesy zachodzące w żywym organizmie, brak standaryzacji hodowli organoidów oraz brak pewności o faktycznym stopniu imitacji ludzkich organów sprawiają jednak, iż potrzeba jeszcze wielu badań by móc w pełni korzystać z tego rozwiązania.
www.sciencemag.org
Crowdfunding – szlachetna inicjatywa, czy miejsce do nadużyć?
Starzenie się społeczeństwa stanowi wyzwanie dla systemu opieki zdrowotnej wielu krajów, które borykają się z leczeniem chorób związanych z wiekiem, w tym z leczeniem osób chorych na raka. Budżety publicznej opieki medycznej są niewystarczające, a brakujących środków poszukuje się w działalności organizacji charytatywnych. Ich niewydolność skłania pacjentów do szukania innych form pomocy. Coraz bardziej popularne staje wykorzystywanie platform internetowych, poprzez które ludzie finansują określony cel – tzw. crowdfunding. Choć zjawisko nie jest nowe, inną wydaje się grupa odbiorcza. W przeszłości w przypadku chorób onkologicznych głównymi beneficjentami tego rozwiązania byli chorzy na rzadko występujące rodzaje nowotworów złośliwych z ograniczoną dostępnością do skutecznych terapii. Obecnie coraz więcej ludzi chorujących na częste typy nowotworów poszukuje dostępu do terapii, których skuteczność budzi wątpliwości. Crowdfunding, obejmujący zbiórki na leczenie raka, jest nieuregulowany prawnie. Może to prowadzić do nadużyć w postaci tworzenia fałszywych wizerunków chorych lub próby propagowania bezzasadnych, rzekomo efektywnych terapii. Sytuację tę może zmienić lepsze finansowanie opieki medycznej ze środków publicznych.
www.thelancet.com
Awelumab – nowy lek w terapii chorych na raka z komórek Merkla
Rak z komórek Merkla jest rzadko występującym neuroendokrynnym typem nowotworu skóry o dużej złośliwości. W rozsianym stadium choroby leczenie ograniczone jest do chemioterapii. Na podstawie wyników badania II fazy FDA (Food and Drug Administration) przyspieszyła rejestrację nowego leku immunologicznego. Awelumab jest przeciwciałem monoklonalnym przeciwko cząsteczce PD-1L (programmed death – ligand 1), które wykazało skuteczność u ponad 30% chorych. U 86% chorych odpowiedź na leczenie utrzymywała się przynajmniej 6 miesięcy. Do pełnej oceny skuteczności terapii niezbędne są dalsze badania, niemniej dotychczasowe wyniki są obiecujące, a lek stanowi nową opcję terapeutyczną dla chorych na raka z komórek Merkla.
www.esmo.org
Zastosowanie chemioterapii neoadiuwantowej w leczeniu chorych na raka jajnika zwiększa nacieki limfocytów T i ekspresję PD-1L
Naciek komórek układu odpornościowego wokół guza obecny przed leczeniem jest jednym z czynników wpływających na rokowanie chorych na raka jajnika. Niewiele jednak wiadomo o wpływie chemioterapii neoadiuwantowej na naciek limfocytarny i ekspresję cząsteczki PD-1L (programmed death – ligand 1), która może być celem terapii. Na podstawie retrospektywnej analizy materiału pobranego przed rozpoczęciem chemioterapii oraz po jej zastosowaniu, oceniono obecność tych cech u ponad 80 chorych leczonych z powodu raka jajnika. Zarówno liczba limfocytów w nacieku limfocytarnym określonych jako sTILs (stromal tumour infiltrating lymphocytes) jak i ekspresja cząsteczek PD-1L zwiększyły się po chemioterapii. Większa liczba limfocytów po chemioterapii determinowała dłuższą odpowiedź na leczenie z wykorzystaniem pochodnych platyny i miała wpływ na rokowanie. Ocena parametrów immunologicznych po leczeniu systemowym może ułatwić dobór chorych do dalszych badań klinicznych z wykorzystaniem terapii immunologicznych.
academic.oup.com
Rodzaj bakterii jelitowych może świadczyć o obecności raka jelita grubego
Dotychczas przeprowadzone badania sugerowały związek pomiędzy florą bakteryjną jelit a występowaniem raka jelita grubego. W przedstawionej metaanalizie 9 badań oceniono ponad 500 próbek stolca osób, z których blisko 200 chorowało na raka jelita grubego. Na podstawie badań materiału genetycznego zidentyfikowano bakterie, które istotnie częściej występowały u chorych na raka jelita grubego. Były to szczepy: Parvimonas micra, Streptococcus anginosus oraz niektóre szczepy z typu Proteobacteria. Powyższe dane mogą się przyczynić do wprowadzenia badań mikrobiologicznych we wczesnej diagnostyce raka jelita grubego.
gut.bmj.com
Sztuczna inteligencja pomaga w diagnozowaniu zmian skórnych
Samouczące się oprogramowanie, takie jak sieci neuronowe, ma szerokie zastosowanie w świecie nauki i techniki. Zaletą tej technologii jest zdolność do analizowania, selekcjonowania, klasyfikowania, prognozowania i kojarzenia różnego rodzaju danych. W medycynie potencjalnym zastosowaniem jest m.in. wspomaganie stawiania diagnozy. Przeprowadzono badanie polegające na analizie ponad 100 tysięcy zdjęć nieprawidłowych zmian skórnych, obejmujących ponad 2 tysiące jednostek chorobowych. Poprawność rozpoznania zmiany jako łagodnej albo złośliwej przeprowadzona przez sieci neuronowe była porównywalna z oceną ekspertów z dziedziny dermatologii. Wartość powyższej technologii wymaga potwierdzenia w badaniach klinicznych. W przypadku pozytywnych rezultatów korzyść mogą odnieść chorzy z ograniczonym dostępem do specjalistycznej opieki medycznej. Pozwoli to również wyłonić grupę pacjentów, która wymaga wykonania dalszych procedur diagnostyczno-leczniczych w pilnym trybie.
www.healio.com
Inhibitory ALK w leczeniu chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca
Inhibitory enzymu kinazy tyrozynowej białka ALK (anaplastic lymphoma kinase) – kryzotynib i alektynib - są wartościową metodą leczenia chorych na zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca z rearanżacją genu ALK. Alektynib został wcześniej zarejestrowany przez FDA (Food and Drug Administration) jako lek wykorzystywany u chorych z progresją po terapii kryzotynibem. W badaniu III fazy porównującym skuteczność kryzotynibu i alektynibu w I linii leczenia w grupie ponad 300 pacjentów wykazano większą skuteczność alektynibu w odniesieniu do czasu przeżycia wolnego od progresji choroby. Oczekujemy na pełne wyniki badania. Wyniki te, w połączeniu z zachęcającymi wynikami innych badań, mogą wpłynąć na zmianę sposobu leczenia tej grupy chorych.
www.healio.com
Szczepionka przeciwko przedinwazyjnej postaci raka piersi
Rak wewnątrzprzewodowy (DCIS, ductal carcinoma in situ) jest przedinwazyjną formą raka piersi, która u 35% chorych prowadzi do rozwoju znacznie groźniejszej, inwazyjnej postaci nowotworu. Nie wiadomo, które z przypadków DCIS ulegną transformacji do inwazyjnego nowotworu. W leczeniu DCIS stosuje się zabiegi chirurgiczne, radioterapię i terapię hormonalną. Ponieważ u większości chorych z rozpoznaniem DCIS nie rozwinie się inwazyjny rak piersi, poszukuje się możliwości uniknięcia obciążającego konwencjonalnego leczenia. Zaprojektowano szczepionkę przeciwko antygenom, których poziom w przypadku występowania raka jest zazwyczaj podwyższony, a która miałaby zwiększyć odpowiedź immunologiczną organizmu i doprowadzić do eliminacji DCIS. Plan badania obejmuje czterokrotne podanie szczepionki w dostosowanej indywidualnie dawce, a następnie, z uwagi na brak danych o skuteczności proponowanego postępowania, przeprowadzenie standardowego leczenia z udziałem metod chirurgicznych i leczenia uzupełniającego. Wyniki umożliwią ocenę regresji lub całkowitej eliminacji DCIS po podaniu szczepionki. W przypadku potwierdzenia jej skuteczności, mogłaby ona stać się opcją terapeutyczną w leczeniu chorych na przedinwazyjnego raka piersi, jak i być może znaleźć zastosowanie w zapobieganiu wystąpieniu inwazyjnego raka.
www.healio.com
Ostrzeżenie FDA dotyczące stosowania niesprawdzonych metod leczenia nowotworów
25 kwietnia 2017r. Amerykańska Agencja Żywności i Leków - FDA (Food and Drug Administration) wysłała listy ostrzegawcze do 14 firm, które nielegalnie wprowadzają do obrotu, sprzedają i rozpowszechniają terapie rzekomo skuteczne w leczeniu chorych na raka. Zidentyfikowano ponad 65 produktów - tabletek, kremów, maści, olejków i urządzeń diagnostycznych, których skuteczność nie została potwierdzona przez FDA, i które nie uzyskały rekomendacji do stosowania. Ich promocja prowadzona jest na stronach internetowych i w mediach społecznościowych, skąd trafiają bezpośrednio do konsumentów. FDA monitoruje działalność tych firm, żeby zmniejszyć zagrożenie pacjentów. Promowane terapie mogą być niebezpieczne, jak również mogą przyczyniać się do niepodjęcia skutecznego leczenia chorych na raka. FDA zachęca pracowników opieki medycznej i konsumentów do zgłaszania działań niepożądanych nieprzebadanych preparatów. Zarówno lekarze, jak i pacjenci powinni wykazać się czujnością w celu ograniczenia stosowania nieskutecznych terapii.